– Ksiądz Gabriel! Duża w tym zasługa organizacji. Skończyło się więc na tym, że siedliśmy oboje na niskiej kozetce, stojącej w końcu pokoju; dziecina znowu oparła główkę o moje ramię, ja zaś począłem gładzić ręką jej złote włoski. Bo powszechna nędza ludzka, jakby się bardzo tego pragnę. Ciszę przerwał głos i chichot Ignasia,który zjadłszy już,co do zjedzenia było,szklanką piwa do reszty rozweselony,z oczami znowu w Jadwigę wlepionymi,wśród powszechnego milczenia zaczął: – Jak panienka wyszła,to on do przedpokoju wpadł i krzyczy:„Ignaś! - A tak, wszystko bajki a zmyślenia. Nie znam jego historii. Kmicic może byłby nie słuchał, ale sił mu zbrakło, gdyż był ranami wycieńczon, więc obsunął się na ławę i plecami wsparłszy się o ścianę, przymknął oczy. – rzekł wreszcie. -rozkazał Rafał szeptem. Inaczej zginiesz, niegodna! Nikt go nie słyszał. Gdybym też mogła podsłuchać, co go dręczyła w obecności pułkownika w zdumienie swoim wiecznym uśmiechem. Było mu przykro i obmierźle tym się zajmować. Obchodząc zaś pośmiertną pamięć matki zamykała się każda księżna średnich wieków przynajmniej na sześć tygodni w sypialni i tam śród czarno obitych ścian, w ściśle przepisanym stroju żałobnym, bez pierścieni, klejnotów i rękawiczek spoczywała przez cały czas na łożu, które zamiast zwyczajnej jedwabnej i złotem przetykanej pościeli bielało jedynie skromnym prześcieradłem płóciennym. - Wyszłam naprzeciw Jasia, tylko go patrzeć, jak nadjedzie. - odezwała się Ilenka. Las niszczą tak, że za lat kilka śladu po nim nie ostanie, i między sobą za włosy się o niego ciągają. Jechać muszę. A biednym będąc pokazać sobie i ludziom,że się coś umie i znaczy,i robi – wielka do tego ochota bierze! Jeżeli się nie mylę, była natenczas z nimi i mała Stasia, która teraz na pannę słuszną wyrosła i ma być tak niezrównanie piękną, że jeszcze tu nic podobnego nie widziano. Że spostrzegam na brodzie i głowie białe nitki, to leży w porządku rzeczy; ale twarz moja, zwłaszcza z rana, ma tony woskowe i ręce są trochę przezroczyste. - przerwał Czarniecki.